BASINDAN

Dalgadan elektrik üreten Çokan, ilgisizlikten yakındı

Deniz dalgasından elektrik enerjisi üreten ve buluşuna Avrupa'dan patent alan Türk mühendisi Metin Çokan, Türkiye'de ilgi görmemekten yakınıyor. Çokan'a göre Türkiye kıyı şeridinin yüzde 1'inde dahi elektrik üretilse ülkenin tüm elektrik ihtiyacı karşılanır. Üstelik bu yöntemin maliyeti de ucuz. Ülke ekonomisine katkısı ise yılda 240 milyar dolar.

Çokan, dalgadan elektrik enerjisi üreten platform inşa ederek bununla Girit Adası'nda yapılacak 'Avrupa Yenilenebilir Enerjiler Kongresi'ne gitmeyi planlıyor. Yolculuğuyla, buluşunu dünyaya tanıtmayı amaçlayan Çokan, platformun üzerinde yer alması düşünülen ihraç ürünleri fuarıyla da Türkiye'nin tanıtımına katkıda bulunacak.

Bir müteahhitlik firmasının sahibi olan Çokan, 1993'ten bu yana dalga enerjisi üzerinde yürüttüğü çalışmalar sonucunda; doğal, yenilenebilir, kesintisiz ve sınırsız büyüklükte elektrik enerjisi üretebilecek bir proje geliştirdi. Buluşuna Avrupa'da patent verilen Çokan, böylece Türkiye'den dalga enerjisi üzerine ilk patent alan kişi oldu.

Devletin kilovat başına 11 cent'e varan rakamlarla elektrik enerjisi aldığını vurgulayan Çokan, geliştirdiği sistemle enerjinin 3 cent'ten tüketiciye verileceğini ifade ediyor. Çokan'ın hesabı son derece basit; Türkiye'nin 8 bin 200 km kıyı şeridi var. Bunun yüzde birinde dalga enerjisi elde edilmesi halinde; üretilen elektriğin 1 cent'i yatırımın geri ödenmesine, 1 cent'ini bakım ve masraflara, 1 cent'inin de kâr elde edilmesi halinde 240 milyar dolar gelir elde ediliyor. İstenen her değer Türkiye'de üretilerek dünyaya satılabilir. 3 megavatlık bir dalga enerjisi santralının maliyeti 5,7 milyon dolar civarında olacak. Çokan, dalga enerjisini tanıtmak ve finansal destek sağlamak için çalışmalarını sürdürüyor. Çokan'ın üretiminde büyük enerji girdisi olan bir kuruluşa 'dalga elektrik elektrik santralı' yaparak kullanmakta olduğu enerjinin kilovatını 5 yıl müddetle 4,5 cent'ten satın alması için yaptığı sözleşme teklifi kabul görmedi. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) yaptığı iki başvurudan da sonuç alamayan Çokan'ın en büyük ümidi, 26-28 Mayıs 2003'te Yunanistan'ın Girit Adası'nda, Avrupa Yenilenebilir Enerji Konseyi (EREC) ve Adaların Gelişimi Bilim Kongresi (INSULAA) tarafından düzenlenen kongreye katılarak buluşunu tanıtabilmek.

Metin Çokan kimdir?

Metin Çokan, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden 1965 yılında mezun olduktan sonra Devlet Su İşleri (DSİ)'nde çalışmaya başladı. 1972'de İsdemir'de şantiye şefliği görevine başladı. Burada, dünyada, betonarme yüksek yapıların yapımında kullanılmakta olan kayar kalıp sistemini araştırdı. 4 yıllık Ar-Ge çalışmasının sonucu 1976'da kendi tam otomatik kayar kalıp sistemini kurdu ve müteahhit olarak kayar kalıp sistemi ile çimento siloları, fabrika bacaları ve Tv kulesi yaptı. 1983 yılında taahhüt etmiş olduğu İsdemir'deki 3 adet bacanın boyasında kullanılmak üzere geliştirdiği, yüksek yapıların dış cephelerinde kullanılan askı iskele sisteminin imalat ve ticaretini yaptı. Çokan, özel istek makine dizaynı ve imalat konularında da hizmet veriyor.

Gürhan Savgı / İstanbul